Wereldwijd is er een transitie naar een duurzamer toekomst gaande op maatschappelijk, technologisch, ecologisch en economisch vlak. Het is mijn overtuiging dat dé sleutel tot succes in deze transitie niet de techniek maar de verbinding is.
In mijn werk heb ik ervaren dat het loont om te investeren in het bouwen van duurzame stakeholderrelaties en het voeren van dialoog om tot gedragen standpunten te komen. Het vergroot maatschappelijk draagvlak voor de dagelijkse activiteiten (“social license to operate”) én nieuwe activiteiten (“license to grow”) van een organisatie, en maakt verschil in het binnen tijd en budget afronden van een project. Mijn ervaring is, dat binnen organisaties nog te vaak korte termijn resultaten en eigen (organisatie)belang de boventoon voeren. Dit belemmert en vertraagt de voortgang van noodzakelijke stappen in de energietransitie en leidt tot nodeloos oplopende kosten.
Trends
Er zijn een aantal trends in de samenleving die impact hebben op onze manier van werken:
opkomst van alternatieve of eigen feiten,
respect voor instituties en gezag is niet meer vanzelfsprekend,
de enorme kracht en snelheid van social media.
De opkomst van 'alternatieve' feiten en eigen waarheden maken het hebben van een gezamenlijk beeld lastig. Tegelijkertijd is de roep om transparantie van bedrijven en instituties groot. Daarnaast is er de tendens dat stakeholders betrokken willen worden bij projecten in hun omgeving of zelfs mede-eigenaar willen zijn, bijvoorbeeld als het om duurzame energieopwekking gaat.
Kim Putters, directeur van het Sociaal en Cultureel Planbureau verwoord dit in het FD artikel Ook ceo’s moeten sturen op brede welvaart treffend, “Voor hun societal license to operate zijn bedrijven en ceo’s steeds afhankelijker van stakeholders uit de samenleving -en niet alleen aandeelhouders-die dat ook van hen verwachten. Een samenleving die opkrabbelt uit een diepe crisis heeft bedrijven nodig die oog hebben voor die samenleving.”
Belangen
Als initiatiefnemer van een project betekent dit dat je je daartoe te verhouden hebt, of dat nu bijvoorbeeld:
in een industriële omgeving plaatsvindt,
in de gebouwde stedelijke omgeving als het om warmtetransitie gaat, of
om huisvesting van asielzoekers betreft.
Belanghebbenden willen gehoord worden, ze willen betrokken zijn, hun mening kunnen geven, een 'say' hebben. We moeten erkennen dat we de omgeving nodig hebben en nadenken op welke manier wij hen betrekken.
Stakeholder engagement
Stakeholder engagement is een proactieve aanpak gebaseerd op oprechte interesse in de belangen van alle stakeholders en transparantie over de eigen belangen. Het zorgt voor een vroege, proactieve en constructieve dialoog met relevante stakeholders.
Op deze manier ontstaat er een op vertrouwen gebaseerde, langdurige relatie die cruciaal is voor de implementatiefase van het project. Het vergroot de kans op uitkomsten waarbij ieders belang wordt gediend en draagt bij aan het binnen budget en planning realiseren van het project of implementeren van beleid.
Mutual Gains
Ik werk vanuit het Mutual Gains Approach (Harvard) gedachtegoed: daarin staat centraal:
oprechte interesse in belangen van anderen,
onderscheid tussen standpunten en belangen,
onderhandelen op basis van belangen in plaats van standpunten,
eerst méér waarde creëren voor de betrokken partijen, voordat deze verdeeld wordt.
Dit draagt bij aan een constructieve, duurzame relatie – ook als er verschil van inzicht is.
License to grow of license to kill?
Als er geen verbinding is of gemaakt wordt met de belangen van relevante stakeholders en er een voedingsbodem voor weerstand ontstaat, als er geen maatschappelijk draagvlak of toegevoegde waarde (meer) is voor de huidige activiteiten van de organisatie, dan verliest een bedrijf zijn “societal license to operate” of “license to grow” . En rest enkel nog een sterfhuisconstructie, een “license to kill”.
Bianca Boverhoff geeft als strategisch adviseur, executive coach en onafhankelijk voorzitter sturing aan omgevingsgericht leiderschap en strategisch stakeholder engagement in complexe energietransitie-projecten en -samenwerking. www.solotahari.nl